Tag Archive for: cognitive-behavioural therapy OCD

Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή: μια διαταραχή με πολλά πρόσωπα

Γράφει η Σώτια Κατάρα, σπουδάστρια Ψυχολογίας με προσωπική εμπειρία ΙΨΔ

Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (ΙΨΔ) είναι μία ψυχική διαταραχή που μεταμφιέζεται σε  κάτι άλλο-συνήθως σε πραγματική απειλή- και αυτό εκτός από το ότι προκαλεί τρόμο στον πάσχοντα, την κάνει ιδιαίτερα σύνθετη να την αναγνωρίσεις και ακόμη πιο δύσκολο να την αντιμετωπίσεις. Αυτό που δυσκολεύει όμως ακόμη περισσότερο τη ζωή των πασχόντων είναι το γεγονός ότι αλλάζει συνεχώς μεταμφιέσεις. Μία συνέπεια αυτού είναι ότι η διάγνωση της διαταραχής συνήθως γίνεται πολλά χρόνια αργότερα από την αρχική εμφάνιση των συμπτωμάτων της. Έτσι, οι πάσχοντες καταλήγουν να περνούν ένα μεγάλο μέρος της ζωής τους βιώνοντας  ανεπιθύμητες και επαναλαμβανόμενες σκέψεις-συχνά με ταμπού περιεχόμενο που δύσκολα μοιράζεσαι με άλλους-και χρονοβόρους καταναγκασμούς, χωρίς να γνωρίζουν ότι όλα αυτά είναι συμπτώματα μιας συχνής και αντιμετωπίσιμης ψυχικής διαταραχής.

Στη δική μου περίπτωση, η διάγνωσή της έγινε σε ηλικία 40 ετών. Ήδη όμως από μικρό παιδί αντιλήφθηκα ότι κάτι περίεργο και ανεξήγητο μού συνέβαινε. Αλλά αυτό το κάτι δεν ήταν συγκεκριμένο ή χειροπιαστό ώστε να μπορώ να το εξηγήσω σε κάποιον και να μπορώ να γίνω κατανοητή. Τι ήταν λοιπόν και πώς έμοιαζε;

Το 1ο κύμα – Παιδική Ηλικία

Αρχικά, ως παιδί είχα ιδεοληψίες και καταναγκασμούς καθαριότητας και απολύμανσης. Θυμάμαι ότι πάντα έπρεπε να πλένω τα χέρια μου πολλές φορές κι ας ήταν καθαρά, ενώ φοβόμουν υπερβολικά την ύπαρξη μικροβίων τριγύρω μου και δεν άντεχα στη σκέψη ότι θα καθίσω κάπου που -για τα δικά μου δεδομένα- αισθανόμουν ότι ήταν βρόμικα. Επίσης φοβόμουν υπερβολικά μήπως εγώ και οι δικοί πεθάνουμε από κάποια αρρώστια. Όλα αυτά μεταφράζονταν από το οικογενειακό μου περιβάλλον, αλλά και από εμένα την ίδια, ως ‘υπερβολική’, ‘φοβιτσιάρα’ ή ‘αρρωστοφοβική’.

Το πιο έντονο στοιχείο όμως εκείνης περιόδου ήταν η υπερβολική αίσθηση ευθύνης που ένιωθα για την υγεία των γονιών μου. Κάθε βράδυ έπρεπε να ακολουθήσω ένα συγκεκριμένο τελετουργικό για να ‘προστατεύσω’-όπως ένιωθα τότε- τους γονείς μου κατά τη διάρκεια της νύχτας. Αφού έκανα την προσευχή μου τρεις φορές ευλαβικά, στη συνέχεια πήγαινα στο δωμάτιο των γονιών μου για να ελέγξω την αναπνοή τους ενώ κοιμόντουσαν. Αν δεν έκανα αυτή τη συγκεκριμένη διαδικασία, ένιωθα τρόμο ότι οι γονείς μου θα πάθαιναν κάτι κακό εξαιτίας μου. Περιττό να πω ότι αυτή η διαδικασία πολλές φορές επαναλαμβανόταν αν ένιωθα ότι δεν είχε γίνει σωστά.

Το 2Ο κύμα – Εφηβική Ηλικία

Η εφηβεία είναι μια ζόρικη περίοδος για κάθε άνθρωπο ούτως ή άλλως. Στην περίπτωση που κάποιος πάσχει από ΙΨΔ, δεν είναι απλά μια ζόρική περίοδος αλλά είναι μια ανυπόφορη περίοδος. Εγώ θα χαρακτήριζα τα εφηβικά μου χρόνια ως ‘χειμερία νάρκη’, καθώς για να μην σκέφτομαι όλες εκείνες τις τρομακτικές σκέψεις, κυριολεκτικά κοιμόμουν συνέχεια, όταν δεν ήμουν στο σχολείο ή σε κάποια άλλη δραστηριότητα. Εκείνο τον καιρό ένιωθα έντονη δυσφορία από μια σκέψη που μου είχε καρφωθεί στο μυαλό και δεν έφευγε όσο και να προσπαθούσα’: Μήπως εγώ, που είμαι το παιδί πρότυπο για τους γονείς μου, μήπως αρχίσω χωρίς να το θέλω τη χρήση ουσιών; Κι αν εθιστώ; Κι αν δεν μπορώ να σταματήσω; Τι θα απογίνω; Πώς θα νιώσουν οι γονείς μου για εμένα που με θεωρούν τόσο καλό παιδί; Κι όσο επέμεναν αυτές οι σκέψεις, τόσο εγώ κοιμόμουν για να τις αποφύγω. Ήταν πραγματικό καθημερινό μαρτύριο, όχι μόνο γιατί αυτή η σκέψη ήταν ενάντια στις πεποιθήσεις μου για τα ναρκωτικά, αλλά και γιατί απειλούσε την υπερβολική μου ανάγκη να είμαι σωστή και τέλεια απέναντι στην οικογένεια μου. Εκείνο τον καιρό δεν είχα καμία ψυχική ‘ευλυγισία. Για εμένα, είτε ήμουν απόλυτα καλή είτε ήμουν κακή. Ακόμη και η σκέψη για το ενδεχόμενο να πάρω ναρκωτικά με έκανε να νιώθω ότι είμαι κακή και με γέμιζε απελπισία καθώς όλες οι προσπάθειες που έκανα για να νιώσω απόλυτα σίγουρη ότι δεν θα γίνει αυτό, οδηγούσαν σε περισσότερη αβεβαιότητα. Αργότερα ως ενήλικας στη θεραπεία μου για την ΙΨΔ έμαθα ότι αυτές οι προσπάθειες που έκανα στο μυαλό μου για να πάρω διασφάλιση ήταν στην πραγματικότητα νοεροί καταναγκασμοί, οι οποίοι ενέτειναν το αίσθημα της αβεβαιότητας αντί να το ημερεύουν. Εκ των υστέρων έμαθα επίσης ότι κανείς δε μπορεί να διασφαλίσει 100% ότι δεν θα πάρει ποτέ ουσίες. Μπορείς να πιστεύεις και να νιώθεις ότι δε είναι πιθανόν να πάρεις ουσίες, αλλά είναι αδύνατον να είσαι 100% σίγουρος. Επίσης δεν μπορείς να είσαι πάντα το τέλειο και καλό παιδί. Κανείς δεν είναι και δεν χρειάζεται. Για την ιστορία ποτέ δεν πήρα ναρκωτικά τελικά και είμαι πλέον 45 και ακόμα οι γονείς μου με θεωρούν καλό παιδί κι ας μην είμαι πάντα.

Το 3ο Κύμα – Ενήλικη Ζωή

Σε αυτή τη φάση, η ΙΨΔ ήρθε σαν τσουνάμι όχι απλώς σαν ένα κύμα! Ξεκινούσα τη μέρα μου και δεν ήξερα τι θα μου σερβίρει.  Για πρωινό μου σέρβιρε καταναγκασμούς επανελέγχου. Καθώς ετοιμαζόμουν για τη δουλειά και βιαζόμουν, έπρεπε να τσεκάρω όλες τις ηλεκτρικές συσκευές και δυο και τρεις φορές! Στη δουλειά έπρεπε να ελέγχω την ηλεκτρονική αλληλογραφία πολλές φορές για να βεβαιωθώ ότι δεν έχω γράψει κάτι λάθος ή απρεπές και τους φακέλους για να μη στείλω τάχα κάτι προσωπικό και γίνω ρεζίλι. Ενώ ήθελα να ενημερωθώ για τον καρκίνο του μαστού, απέφευγα να διαβάσω για αυτόν γιατί φοβόμουν ότι αν διαβάσω για τον καρκίνο θα μολυνθώ και θα κολλήσω καρκίνο… και ας ήξερα ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Στη διάρκεια της εγκυμοσύνης μου είχα πολλές ιδεοληψίες ότι θα βλάψω το μωρό  από κάποια απροσεξία μου. Μία χαρακτηριστική σκέψη που με ταλαιπώρησε ήταν ότι θα κολλήσω το μωρό ηπατίτιδα επειδή είχα κάνει μανικιούρ! Πώς μπορούσα άλλωστε να είμαι 100% σίγουρη ότι ο κλίβανος του μαγαζιού δεν είχε χαλάσει και ότι τα εργαλεία ήταν πράγματι αποστειρωμένα;

Και στις φιλικές μου σχέσεις είχα πολλές ιδεοληψίες μήπως τους πρόσβαλα ή τους στενοχώρησα και ζητούσα από τους φίλους μου να με διαβεβαιώσουν ξανά και ξανά ότι όντως δεν έκανα κάτι που δεν έπρεπε. Και ας ήξερα ότι έτσι γίνομαι κουραστική.

Και φυσικά για τον αγαπημένο μου, τον πιο σημαντικό άνθρωπο στη ζωή μου, είχα τις χειρότερες ιδεοληψίες. Στο μυαλό μου έρχονταν συνεχώς εικόνες του χωρίς μαλλιά, λόγω χημειοθεραπείας, και αισθανόμουν ο χειρότερος άνθρωπος στον κόσμο καθώς ένιωθα ότι με τις σκέψεις μου θα το προκαλούσα. Πόση απελπισία ένιωθα τότε που ακόμη δεν ήξερα ότι οι σκέψεις αυτές ήταν συμπτώματα μιας ψυχικής διαταραχής και ότι δεν είχαν τη δύναμη να βλάψουν κανένα!

Τα πολλά πρόσωπα της ΙΨΔ

Έχοντας ζήσει μια ζωή με ΙΨΔ και έχοντας τελικά απαλλαγεί από αυτήν στα 43 μου χρόνια, κατέληξα στις εξής διαπιστώσεις:

  • Δεν υπάρχει περίπτωση να απαλλαγείς από αυτήν αν δεν αποδεχτείς το γεγονός της αβεβαιότητας. Ότι δηλαδή στην καλύτερη περίπτωση μπορείς να είσαι 99,9% βέβαιος αλλά ποτέ 100%. ΑΠΟΔΕΞΟΥ ΤΟ! Απλά δεν υπάρχει άλλη επιλογή.
  • Οι σκέψεις μας δεν έχουν καμία πραγματική υπόσταση, είτε καλή είτε κακή. Είναι απλά σκέψεις και εμείς ΔΕΝ ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΙ ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΑΣ!
  • Η ΙΨΔ στις περισσότερες περιπτώσεις θεραπεύεται. Γιατί όχι σε όλες; Γιατί είπαμε δεν υπάρχει 100% βεβαιότητα για τίποτα. Η θεραπεία λέγεται Ε.μΠ.Α και είναι το πιο ισχυρό μας όπλο ενάντια στην ΙΨΔ. Άλλα είδη ψυχοθεραπείας μπορεί να σε βοηθήσουν με άλλα θέματα που μπορεί να έχεις παράλληλα με την ΙΨΔ, όπως με βοήθησαν κι εμένα. Αλλά για την ΙΨΔ μόνο Ε.μΠ.Α.
  • Ξέρω, είναι πολύ δύσκολο, αλλά προσπάθησε να γίνεις λιγότερο άκαμπτος ψυχικά. Έτσι θα είσαι ψυχικά πιο ανθεκτικός. Μπορούμε να είμαστε και καλοί και ‘κακοί’ και άριστοι στη δουλειά μας και ίσως κάποια φορά ελλιπείς στη δουλειά μας, και συμπονετικοί φίλοι και απαράδεκτοι φίλοι και υπομονετικοί γονείς αλλά και γονείς που έχασαν την ψυχραιμία τους. Είμαστε όλα αυτά γιατί έτσι είναι.

Αν έχεις ζήσει και εσύ τόσο πολύ βαθιά μέσα σου και για τόσα χρόνια με την ΙΨΔ, καταλαβαίνω ότι μπορεί να αισθάνεσαι ότι έχει γίνει μέρος σου, ότι δυσκολεύεσαι να ξεχωρίσεις τι είναι πραγματικότητα και τι είναι ψέμα, τι είναι φυσιολογικό και τι υπερβολικό ή παράλογο. Ξέρω ότι αυτό που περνάς είναι ανυπόφορο. Όμως η προσωπική μου εμπειρία μού έχει δείξει ότι καθώς η θεραπεία προχωρά αποκτάς εμπιστοσύνη στον εαυτό σου και αρχίζεις να νιώθεις σίγουρος μέσα σου. Ναι, καλά κατάλαβες, η αποδοχή του γεγονότος της αβεβαιότητας οδηγεί στην εμπιστοσύνη, όσο παράδοξο και αν σου ακούγεται. Αποδοχή της αβεβαιότητας λοιπόν, εστίαση στο τώρα -όχι στο χθες ούτε στο αύριο- και προσαρμοστικότητα και όλα θα πάνε καλύτερα!

 

/0 Comments

Πώς βιώνω τη θεραπεία μου για την Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή: Μια προσωπική εμπειρία για τα δικά μου βήματα προς την ελευθερία

 

 
 
 
 
 
 
 
 
/0 Comments

Οι δυσκολίες που συνάντησα ζώντας με την Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή και προσπαθώντας να την ξεπεράσω

Έχοντας διανύσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου με Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (ΙΨΔ) κι έχοντας σχεδόν πια θεραπευτεί, αναλογίζομαι γυρνώντας τον χρόνο πίσω ποια ήταν τα εμπόδια εκείνα που με δυσκόλεψαν στη διαδρομή μου πριν και κατά τη διάρκεια της θεραπείας μου.

Δυσκολία #1: Τα πολλά χρόνια από την εμφάνιση του προβλήματος μέχρι τη διάγνωσή του.

Θα ξεκινήσω με κάτι που βιώνουν πολλά άτομα με ΙΨΔ. Καθώς διαγνώστηκα σε μεγάλη ηλικία πέρασαν πολλά χρόνια για να καταλάβω τι ακριβώς μου συμβαίνει, πράγμα που σημαίνει ότι πέρασα όλη μου την παιδική, εφηβική και μέρος της ενήλικης ζωής μου προσπαθώντας να κατανοήσω κάθε λογής ‘αλλόκοτη’ σκέψη μου. Σκέψεις που βέβαια, ειδικά όταν εγώ ήμουν παιδί, δεν μπορούσα να ξεστομίσω ούτε στους ίδιους μου τους γονείς. Γιατί τι ακριβώς θα μπορούσα να πω που να μην ακουγόταν εντελώς περίεργο; “Μαμά, έκανα την προσευχή μου 3 φορές για να μην πεθάνεις”; Ή μήπως “Μπαμπά, πάτησα τη ‘λάθος’ γραμμή της πλάκας στον δρόμο και φοβάμαι μην πάθεις κακό”; Πού θα μπορούσα να πω, ειδικά εκείνα τα χρόνια, αυτά τα λόγια χωρίς να νομίζουν ότι τα έχω χαμένα; Κι ας ήξερα ότι δεν τα έχω χαμένα, ότι δεν μπορώ να κάνω οποιοδήποτε κακό γιατί είμαι ένας καλός άνθρωπος, κι ας έβλεπα τις δυνατότητες μου σε όλες τις πτυχές της ζωής, στις σπουδές, αργότερα στην εργασία μου, στις σχέσεις μου με τους ανθρώπους και στις κοινωνικές μου συναναστροφές. Ήμουν όλα αυτά τα καλά αλλά και ένα σύννεφο περίεργων σκέψεων που για να τις διώχνω έκανα καταναγκασμούς επιδεινώνοντας έτσι το πρόβλημά μου, όπως έμαθα πολύ αργότερα στη ζωή μου.

Αν γύριζα τον χρόνο πίσω θα μπορούσα να έχω κάνει κάτι διαφορετικά; Τότε νομίζω πως όχι, όμως σήμερα αν εσύ βρίσκεσαι σε παρόμοια θέση μπορείς. Πολλά είναι διαφορετικά: απεριόριστη πρόσβαση σε πληροφορία, πολλά διαθέσιμα βιβλία, γονείς που συχνά είναι πιο έτοιμοι να σε ακούσουν και να σε βοηθήσουν, διαδικτυακά σεμινάρια, πιο πολλοί καταρτισμένοι θεραπευτές.

Δυσκολία #2: Η θεραπεία είναι μια δύσκολη διαδικασία που πρέπει να περάσεις.

Όταν περίπου στα 42 μου στάθηκα τυχερή και γνώρισα μια άριστη επαγγελματία ψυχολόγο με εξειδίκευση στην ΙΨΔ, αποφάσισα να ξεκινήσω συστηματικά τη θεραπεία μου. Κακά τα ψέματα: η διαδικασία αυτή μπορεί να γίνει από ενοχλητική έως ιδιαίτερα στρεσογόνος. Καθώς στη θεραπεία μου πήγαινα ενάντια στους μεγαλύτερούς μου φόβους, πιστεύοντας λανθασμένα εκείνη τη στιγμή ότι με αυτή μου την ενέργεια θα προκαλέσω κάποιο κακό, αναμενόμενο ήταν να αισθάνομαι τεράστιο άγχος και τρομερό φόβο. Θα δώσω ένα παράδειγμα: Εγώ που φοβόμουν ότι με το να γράψω τη λέξη ‛καρκίνος’, θα προκαλούσα την αρρώστια σε εμένα ή σε κάποιον δικό μου, πώς φαντάζεστε ότι αισθανόμουν όταν η θεραπεύτριά μου επίμονα με προέτρεπε να την γράψω πολλές φορές;   Έτρεμα κυριολεκτικά! Και κρυφά αντιπαθούσα εκείνη τη στιγμή  τη θεραπεύτριά μου που με έβαζε σε αυτή τη διαδικασία. Ένιωθα ότι με βασάνιζε! Ευτυχώς όμως άντεξα και συνέχισα την προσπάθεια. Αναρωτιέστε τι με έκανε να αντέξω; Κάποια αμυδρή αίσθηση πίστης ότι αυτός μπορεί να είναι ο μοναδικός δρόμος για μια πιο ποιοτική ζωή.

Αν κι εσύ βρίσκεσαι σε παρόμοια κατάσταση σε καταλαβαίνω. Κι αν λύγισες και τα παράτησες και πάλι σε καταλαβαίνω. Είναι όντως μερικές φορές μια πολύ, πολύ τρομακτική διαδικασία που όμως ΠΡΕΠΕΙ να ολοκληρώσεις για να περάσεις απέναντι και να νικήσεις την ΙΨΔ. Εξάλλου είναι άραγε μικρότερος ή πιο αμελητέος ο φόβος που σου προκαλεί η ίδια η ΙΨΔ;

Δυσκολία #3: Οι ιδεοληψίες έχουν περιεχόμενο ταμπού.

Δυστυχώς οι ιδεοληπτικές σκέψεις που κατακλύζουν τους πάσχοντες με ΙΨΔ έχουν πολύ συχνά περιεχόμενο ταμπού. Ήταν εξαιρετικά δύσκολο να τις εμπιστευτώ σε κάποιον, ακόμα και στην θεραπεύτριά μου όταν με έκαναν να αισθάνομαι τύψεις ή ακόμα και απέχθεια προς στον εαυτό μου. Προσωπικό παράδειγμα: Μια από τις ιδεοληπτικές εικόνες περιλάμβανε μικρά παιδιά που ήταν άρρωστα με καρκίνο χωρίς μαλλιά. Πώς θα μπορούσα να μιλήσω για αυτές μου τις σκέψεις όταν εγώ η ίδια ένιωθα τρόμο με αυτή μου τη σκέψη; Ντράπηκα τόσο πολύ όταν τελικά την μοιράστηκα με τη θεραπεύτριά μου.

Θα ήθελα όμως τώρα να μοιραστώ μαζί με εσένα που νιώθεις το ίδιο ‘κακός’ κάτι που έμαθα στη θεραπεία μου και που πριν δυστυχώς δεν γνώριζα: Σχεδόν το σύνολο των ανθρώπων έχει σκέψεις με θέματα ταμπού, απλά δεν τις αναλύει όπως εμείς οι πάσχοντες με ΙΨΔ, ούτε και τους δίνει ιδιαίτερη σημασία. Σε αυτούς, έρχεται η σκέψη, περνάει και πάει αυτόματα σε ένα νοητό καλαθάκι αχρήστων. Εγώ αντιθέτως, όπως ίσως και εσύ, συνεχώς προσπαθούσα να τις αναλύσω: ‛Γιατί το σκέφτηκα αυτό’; ‘Τι σημαίνει’; ‘Μήπως θα πάθει κάποιος δικός μου κακό τώρα που το σκέφτηκα’; ‘Κάτι πρέπει οπωσδήποτε να κάνω, όπως να μετρήσω μέχρι το 100 για να μου φύγει η σκέψη’!

Και η λύση ξέρεις ποια είναι; Είναι η πιο εύκολη και η πιο δύσκολη μαζί. Απλά να ΜΗΝ κάνεις ΤΙΠΟΤΑ. Να μην σταματάς τη σκέψη, να μην την αναλύεις, να μην ψάχνεις βαθύτερο νόημα. Δεν σημαίνει κάτι για εσένα ή το χαρακτήρα σου! Δε σημαίνει ΤΙΠΟΤΑ για εσένα ούτε καλό, ούτε κακό!

Δυσκολία #4: Όχι δεν έχουμε όλοι λίγο OCD

Θα μοιραστώ και κάτι άλλο μαζί σας που το έχω βιώσει πολλές φορές και που μου προκαλεί δυσφορία. ΟΧΙ δεν έχουμε όλοι λίγο OCD και δεν υπάρχει κάτι πιο στενόχωρο από κάποιον που μοιράζεται το πρόβλημα της διαταραχής του και ακούει ως απάντηση : ‘Πώς κάνεις έτσι! Όλοι έχουμε λίγο OCD’!  Σας παρακαλώ να αποφεύγετε να αντιδράτε έτσι όσοι δεν γνωρίζετε τι πραγματικά σημαίνει να πάσχεις από αυτήν τη διαταραχή. Εσύ που στοιχίζεις τα πράγματα και τα θέλεις πάντα σε σειρά, εσύ που πλένεις συνέχεια τα χέρια σου και έχεις ‘εμμονή’ με την καθαριότητα δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχεις OCD. Ενδεχομένως να έχεις κάποια προσωπικότητα ψυχαναγκαστική, αλλά δεν πάσχεις απαραίτητα από ΙΨΔ. Είναι δύο καταστάσεις εντελώς διαφορετικές. Η ΙΨΔ είναι μια σοβαρή ψυχική διαταραχή που χρήζει εξειδικευμένης θεραπείας. Με τέτοιου είδους αντιδράσεις άθελά σου την υποβαθμίζεις και κάνεις τη ζωή των πασχόντων πιο δύσκολη.

Τώρα που σου γράφω έχουν περιοριστεί σημαντικά οι δυσκολίες που μου προκαλεί η ΙΨΔ με αποτέλεσμα η καθημερινότητά μου να έχει γίνει πιο ανάλαφρη.  Μπορεί να ακουστεί κλισέ μα ταυτόχρονα είναι και τόσο αλήθεια: Ο δρόμος μπορεί να είναι μακρύς και δύσκολος αλλά πόσο μα πόσο πραγματικά αξίζει τον κόπο!

Σου εύχομαι να τον περπατήσεις και να φτάσεις και εσύ στον προορισμό σου!

Σώτια Κ.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

/0 Comments

Η ιστορία της Τίνας: Μια προσωπική μαρτυρία για την Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή

Όταν ήμουν νεότερη λάτρευα τον αθλητισμό. Έπαιζα βόλεϊ από τα οχτώ μου· ένιωθα πως με βοηθούσε  να ελέγχω το διαρκώς απασχολημένο κεφάλι μου και μου επέτρεπε να αφοσιωθώ σε ένα μονάχα πράγμα.

Αναγκάστηκα να σταματήσω στα 17, όταν τραυματίστηκα σοβαρά. Αισθάνθηκα πως έχασα κάτι πολύ σημαντικό από την ζωή μου· αυτό που με βοηθούσε να ανταπεξέλθω ως εκείνη τη στιγμή και μου έδινε την αίσθηση του εαυτού μου.

Από πολύ μικρή θυμάμαι διάφορες παρεισφρητικές σκέψεις να πετάγονται στο μυαλό μου, με εμένα να μην τους δίνω και τόση σημασία. Αφού σταμάτησα το βόλεϊ, η ψυχική μου υγεία πήρε την κάτω βόλτα. Ήταν λες και οι σκέψεις έπαιρναν τα ηνία και τα πράγματα γινόντουσαν ανεξέλεγκτα. Είχα αμφιβολίες για την τότε σχέση μου οι οποίες επέμεναν, και άρχισα να αντιμετωπίζω παρεισφρητικές, ανεπιθύμητες σκέψεις περί αυτοκαταστροφής.

Το 2012 μετακόμισα στη Σκωτία με τον τωρινό μου σύντροφο (κατάγομαι από την Ελλάδα), και μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια, τα πράγματα έγιναν τόσο άσχημα που κατέρρευσα ψυχολογικά και ανέπτυξα αυτοκτονικό ιδεασμό.

Επειδή φοβόμουν τις αυτοκτονικές μου σκέψεις, αναζήτησα τη βοήθεια ενός ειδικού. Οι λίστες αναμονής για να δεις έναν ψυχολόγο του δημοσίου ήταν τεράστιες, οπότε πήρα δάνειο και έψαξα για ιδιωτική θεραπεία σε κλινικό ψυχολόγο.

Όταν διαγνώστηκα με κατάθλιψη και Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή, ξαφνιάστηκα. Δεν καταλάβαινα τι ακριβώς είναι το OCD τότε. Σκεφτόμουν: «Μα εγώ δεν πλένω τα χέρια μου εκατό φορές τη μέρα!», καθώς το OCD είναι μια τόσο παρεξηγημένη διαταραχή. Εγώ, βασικά, έχω τις ιδεοληψίες, αλλά όχι απαραίτητα και τους καταναγκασμούς, για αυτό και το μυαλό μου ήταν τόσο… απασχολημένο.

Ο γιατρός μου μού συνταγογράφησε φαρμακευτική αγωγή, την οποία αγχωνόμουν πολύ να ξεκινήσω, καθώς στην Ελλάδα υπάρχει ακόμα τεράστιο στίγμα σχετικά με τα ψυχοφάρμακα. Το OCD μού προκάλεσε κατάθλιψη και αντιμετώπιζα τρομερό άγχος και πραγματικές αυτοκτονικές σκέψεις. Συνειδητοποίησα ότι ήθελα απλώς να αποδράσω από τις σκέψεις στο κεφάλι μου. Το να ξεκινήσω την αγωγή μού φάνταζε ο μόνος τρόπος για να γίνω καλύτερα, οπότε το έκανα.

Στην αρχή, η φαρμακευτική αγωγή δεν έπιανε, οπότε κατευθύνθηκα σε ψυχίατρο. Ήμουν πολύ αγχωμένη, μιας και δεν ήμουν σίγουρη για το τί επρόκειτο να συμβεί. Παρ’ όλα αυτά, κατέληξε να είναι μια φιλική και ζεστή συζήτηση, με ένα σωρό ερωτήσεις. Έφυγα καθησυχασμένη και με μια νέα συνταγή.

Τα πράγματα καλυτέρεψαν σταδιακά από τότε. Επέστρεψα στο γυμναστήριο, ξεκίνησα CBT (Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία) και θεραπεία έκθεσης (Έκθεση με Παρεμπόδιση Αντίδρασης), η οποία βοήθησε πραγματικά πολύ, φυσικά μαζί με τη σωστή φαρμακευτική αγωγή.

Το OCD μου δεν φεύγει ποτέ. Ήταν εκεί απ’ όταν ήμουν μικρό παιδί και είναι ακόμα εδώ, τώρα στα τριάντα μου. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι είμαι πολύ καλύτερη στο να το ελέγχω και να ζω την ζωή μου.

Το 2018 υιοθέτησα τη γλυκιά μου γατούλα, την Ίζι, και με βοήθησε πάρα πολύ. Ο σύντροφός μου και η μαμά ήταν πάντα δίπλα μου, σε κάθε βήμα μου, και είμαι πραγματικά ευγνώμων.

Πιο πολύ, όμως, είμαι περήφανη για τον εαυτό μου, που αναζήτησα βοήθεια όταν έπαψα να αντέχω, αλλά και που μοιράστηκα την ιστορία μου. Δεν ντρέπομαι καθόλου να πω ότι ναι, ζορίστηκα. Όλοι έχουμε τους δαίμονές μας… αλλά, δεν είμαστε ποτέ μόνοι.

Μετάφραση από το πρωτότυπο κείμενο από τον Νίκο Κατέχη.

/0 Comments

Το δικό μου άλμα πίστης κόντρα στο ένστικτο: Μια προσωπική μαρτυρία για την Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή

Γράφει η Σώτια Κ., σπουδάστρια Ψυχολογίας

Επιμελείται επιστημονικά η Γκόλφω Λιαμάκη

Ποιο θα ήταν το πρώτο πράγμα που θα έλεγα σε κάποιον που μόλις διαγνώστηκε με Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (ΙΨΔ), πέρα από την αυθόρμητη πρώτη μου αντίδρασή που θα ήταν: «Σε καταλαβαίνω και ξέρω ότι είναι δύσκολο και πολύ, πολύ αγχωτικό»!

Σε αυτό το προσωπικό μου ταξίδι με την ΙΨΔ, αυτό που εμένα με δυσκολεύει περισσότερο είναι ο μεγάλος φόβος που νιώθω όταν καλούμαι για το καλό της θεραπείας μου να εναντιωθώ στο ένστικτό μου, που μου λέει (λανθασμένα λόγω της ΙΨΔ) ότι βρίσκομαι σε κίνδυνο και ότι πρέπει να αποφύγω μια κατάσταση. Όλοι όσοι είμαστε σε θεραπεία για την ΙΨΔ, γνωρίζουμε ότι η πιο αποτελεσματική μέθοδος αντιμετώπισης της διαταραχής είναι η ΕμΠΑ (Έκθεση με Παρεμπόδιση της Αντίδρασης). Στη θεωρία αυτό ίσως να ακούγεται απλό σε κάποιους. Αλλά για εμένα που πάσχω από τη διαταραχή αυτή, πόσο εύκολο είναι να παρεμποδίσω και να αντισταθώ στους καταναγκασμούς που μου προσφέρουν το αίσθημα ασφάλειας και θα με ανακουφίσουν, έστω και προσωρινά, από τον φόβο ότι θα προκαλέσω κάποιο ανεπανόρθωτο κακό που εκείνη τη στιγμή (λανθασμένα) νιώθω και πιστεύω;  Η Παρεμπόδιση των Καταναγκασμών είναι μια διαδικασία εξαιρετικά στρεσογόνος, διότι απαιτεί από εμάς να κάνουμε ένα «άλμα πίστης» και να πάμε κόντρα στο ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Ιδιαίτερα δε για όσους βρίσκονται στα πρώτα στάδια της θεραπείας η διαδικασία αυτή είναι ακόμη πιο στρεσογόνος.

Θα αναφερθώ στη δική μου προσωπική εμπειρία. Από πολύ μικρή ηλικία ταλαιπωρούμαι από έναν τύπο ΙΨΔ που επικεντρώνεται σε ιδεοληψίες σχετικές με ασθένειες και κυρίως με τον καρκίνο (αν ταλαιπωρείσαι κι εσύ από τον ίδιο φόβο θα καταλαβαίνεις ότι και τώρα που έγραψα τη λέξη «καρκίνος» έχω αγχωθεί – αλλά συνεχίζω να γράφω). Φοβάμαι, δηλαδή, ότι ακόμα και εάν αναφέρω ή γράψω σε ένα χαρτί τη λέξη καρκίνος ή λευχαιμία θα προκαλέσω κάποιο κακό σε εμένα ή σε κάποιον αγαπημένο μου. Μέχρι πρόσφατα μού ήταν εντελώς αδιανόητο να γράψω, να διαβάσω ή ακόμη να προφέρω αυτές τις λέξεις ή συναφείς τους.

Όταν έφτασα στο στάδιο της θεραπείας που έπρεπε να αντιμετωπίσω και αυτή την ιδεοληψία, γράφοντας και λέγοντας ξανά και ξανά τις λέξεις καρκίνος, λευχαιμία και άλλες παρεμφερείς λέξεις, αρχικά ένιωσα  ότι πάω κόντρα στο πιο βαθύ μου ένστικτο  αυτοσυντήρησης  που μου έλεγε: «Κίνδυνος, κίνδυνος!! Με αυτό που κάνεις θα ευθύνεσαι ΕΣΥ για το κακό που θα προκαλέσεις σε εσένα και τους γύρω σου»!. Και εγώ, παρόλα αυτά, έπρεπε να πάω κόντρα σε αυτό και τρέμοντας από φόβο να συνεχίσω να γεμίζω λευκά χαρτιά με τη λέξη καρκίνος, καρκίνος, καρκίνος… Δεν είχα τίποτα για να με βοηθήσει εκείνες τις δύσκολες στιγμές, παρά μόνο λίγη, τόση δα, πίστη ότι ίσως έτσι καταφέρω να νικήσω τη διαταραχή. Σε αυτό το δύσκολο και κακοτράχαλο μονοπάτι με βοήθησε η θεραπεύτρια μου, το διαβήκαμε και συνεχίζουμε να το περπατάμε μαζί για να γίνει -εύχομαι κάποια στιγμή- η τόση δα πίστη, πιο μεγάλη και πιο στέρεη και στο τέλος να υπερισχύσει του φόβου μου. Γιατί ο φόβος θα ηττηθεί από την πίστη και την εμπιστοσύνη που θα νιώσω μέσα μου!

Έχω φτάσει ακόμα εκεί; Όχι ακόμη. Αλλά γίνεται λίγο πιο εύκολο κάθε φορά που τολμώ να εκτεθώ στους φόβους μου και να πάω κόντρα στο ένστικτό μου; Ναι, ναι, ναι! Διάβασα πρόσφατα για το Άλμα της Πίστης κόντρα στο ένστικτο. Δεν θα μπορούσα να δανειστώ καλύτερο τίτλο για αυτό που προσπαθώ να ΜΕ πείσω να κάνω σε κάθε ιδεοληψία μου. Το άλμα θέλει θάρρος και δύναμη. Αλλά όταν τα καταφέρω, θα έχω περάσει απέναντι, εκεί που εγώ θέλω να βρίσκομαι, μακριά από τη διαταραχή! Καλή δύναμη και σε εσένα! Εύχομαι να βρεις το θάρρος να το κάνεις και εσύ!

 

 

/0 Comments