Για εμένα η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (ΙΔΨ) ήταν μία άγνωστη διαταραχή μέχρι την ηλικία των 20 ετών, στο δεύτερο έτος των σπουδών μου. Τότε ήταν και η στιγμή που μου χτύπησε την πόρτα. Ξεκίνησε με μία παράλογη ανησυχία, ότι μπορεί να έχω κολλήσει AIDS μέσα στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, ή πατώντας κάτι στο δρόμο, όπως κάποια βελόνα σύριγγας. Γρήγορα όμως η ανησυχία αυτή σταμάτησε να με απασχολεί, αφού μάλιστα είχα πάρει την επιβεβαίωση που χρειαζόμουν, διαβάζοντας πώς μεταδίδεται το AIDS. Ή… για να είμαι πιο σωστή, είχε ήδη πάρει μια νέα μορφή.
Μια μέρα καθώς βρισκόμουν στο μετρό μία νέα σκέψη (δεν γνώριζα ακόμα τότε ότι η σωστή ονομασία ήταν «ιδεοληψία») ήρθε για να μου προκαλέσει πολύ μεγαλύτερη αναστάτωση. Η σκέψη αυτή ήταν να πάθει κάτι κακό μία κοπέλα που είδα στο βαγόνι. Αγχώθηκα με την σκέψη, κυρίως γιατί έμοιαζε σαν να είναι κάτι που επιθυμώ να συμβεί. Σταδιακά, η σκέψη αυτή επεκτάθηκε και ένιωθα σαν να εύχομαι να πάθουν κάτι κακό οι δικοί μου άνθρωποι, οι άνθρωποι του περιβάλλοντος μου και όποιος άνθρωπος βρισκόταν στο δρόμο μου, ακόμα και άνθρωποι που έβλεπα στην τηλεόραση. Κάπου εκεί άρχισα να αναζητώ στο διαδίκτυο τι είναι όλο αυτό, αν είμαι κακός άνθρωπος και αν όλα αυτά μπορούν να συμβούν μόνο και μόνο επειδή «τα εύχομαι». Παράλληλα, βέβαια, άρχισαν και οι καταναγκασμοί (κυρίως το πλύσιμο των χεριών), που λειτουργούσαν για εμένα ως «πράξεις ακύρωσης» των ανεπιθύμητων ευχών-σκέψεων, οι οποίες πλέον είχαν γίνει ασταμάτητες και χτυπούσαν ανελέητα. Ένιωθα ότι χάνω τον εαυτό μου, ένιωθα τύψεις για τα πάντα και ένιωθα υπεύθυνη για ό,τι δυσάρεστο άκουγα.
Ευτυχώς, τα συμπτώματα αυτά είναι κλασικά συμπτώματα ΙΔΨ, οπότε η αναζήτηση στο διαδίκτυο μού εμφάνισε την νέα αυτή για εμένα διαταραχή, που είχε έρθει ξαφνικά στη ζωή μου. Πήρα άμεσα τηλέφωνο μία ψυχολόγο και της είπα ότι θέλω να την επισκεφτώ, γιατί νομίζω ότι έχω ΙΔΨ. Δυστυχώς, βέβαια, δεν ήταν εξειδικευμένη στη θεραπεία της διαταραχής, οπότε και τα αποτελέσματα της θεραπείας δεν κράτησαν για πολύ. Σιγά σιγά, πήρε κι άλλες μορφές.
Η οδήγηση για εμένα ήταν το επόμενο κομμάτι της ζωής μου που έμελλε να γίνει εφιάλτης. Κάθε λακκούβα στο δρόμο, κάθε ήχος ή κάποιο σημάδι στο αυτοκίνητο ήταν για εμένα αρκετά για να θεωρήσω ότι έχω χτυπήσει κάποιον άθελά μου. Ξεκίνησα, λοιπόν, τους επανελέγχους, γυρνούσα στους δρόμους απ’ όπου είχα περάσει, έψαχνα στο διαδίκτυο για τροχαία ατυχήματα, μέχρι και στο ακραίο σημείο που ήθελα να τηλεφωνήσω στην τροχαία έφτασα. Ένιωθα ότι πια δεν μπορώ να κάνω τίποτα. Είχα μοιραστεί όσα μου συνέβαιναν με τους δικούς μου ανθρώπους, αλλά κανείς δεν μπορούσε να με «σώσει» από τον εφιάλτη που ζούσα. Ευτυχώς, τότε, ξεκίνησα τη θεραπεία μου με την ψυχολόγο μου, που με βοήθησε να αντιμετωπίσω τη διαταραχή.
Η θεραπεία, βέβαια, δεν ήταν κάτι εύκολο. Έπρεπε να εκτεθώ σε όλες τις καταστάσεις που μου προκαλούσαν ιδεοληψίες, μειώνοντας τους καταναγκασμούς. Και οι ιδεοληψίες ακόμη δεν σταματούσαν, αλλά επεκτείνονταν, έπαιρναν νέες μορφές, κάνοντάς με να πιστεύω ότι είμαι επικίνδυνη να βλάψω κάποιον άνθρωπο είτε άθελά μου είτε σκόπιμα. Η σταδιακή, όμως, έκθεση και τα μικρά βήματα για αποφυγή των καταναγκασμών σταδιακά μου έδιναν το κουράγιο να προσπαθώ, ξέροντας ότι δεν έχω άλλη επιλογή, αφού η ΙΔΨ ήταν ικανή να με απομακρύνει από όσα αγαπώ, τους δικούς μου ανθρώπους, το επάγγελμά μου, την καθημερινότητά μου αλλά ήμουν αποφασισμένη να μην την αφήσω.
Κατά τη διάρκεια της θεραπείας και ενώ ένιωθα ότι ζω σε μία μόνιμη κατάσταση κινδύνου, μου χτύπησε την πόρτα ο αληθινός κίνδυνος. Είδα τα αγαπημένα μου πρόσωπα στα κρεβάτια νοσοκομείων και άρχισα να συνειδητοποιώ ποιος είναι ο αληθινός κίνδυνος. Μέχρι εκείνη τη στιγμή φοβόμουν μέχρι και να περπατήσω στο δρόμο, με την ιδεοληψία ότι θα χτυπήσω ακόμα και πεζή κάποιον άνθρωπο, ή να μπω στο μετρό, με την ιδεοληψία ότι θα σπρώξω κάποιον στις ράγες. Τότε όμως δεν είχα το περιθώριο να δώσω αξία στις ιδεοληψίες αυτές, αφού ο μεγαλύτερος φόβος μου, ότι θα πάθουν κάτι κακό οι δικοί μου άνθρωποι ήταν ήδη εδώ και εγώ έπρεπε να είμαι δίπλα τους μέχρι να βγούμε από τον πραγματικό κίνδυνο, που σίγουρα δεν αντιμετωπίζεται με καταναγκασμούς.
Τώρα πια που έχουν περάσει σχεδόν δύο χρόνια που βρίσκομαι σε θεραπεία και μετά από το «ταρακούνημα» των νοσοκομείων, νιώθω ότι η ΙΔΨ ήρθε για να μου μάθει πώς πρέπει να ζούμε τη ζωή μας. Εκεί που ένιωθα ότι είμαι πολύ άτυχη γι’ αυτό που μου συμβαίνει, τώρα νιώθω πολύ τυχερή που μπόρεσα να αντιμετωπίσω μια τόσο δύσκολη πρόκληση και πια να μπορώ να ξεπερνάω τις περισσότερες ιδεοληψίες, χωρίς καταναγκασμούς και άγχος. Έχω βγει από τον εφιάλτη που ήταν για εμένα η ΙΔΨ και νιώθω ότι είναι πλέον μία διαχειρίσιμη κατάσταση, που θέλει δύναμη για να ξεπεραστεί, αλλά δίνει και δύναμη όταν αρχίζεις να βλέπεις τα αποτελέσματα της σωστής θεραπείας.
Δεν ξέρω, λοιπόν, αν η ΙΔΨ ήρθε για να αλλάξει τη ζωή μου προς το χειρότερο ή προς το καλύτερο. Η δύσκολη περίοδος που πέρασα σίγουρα δεν είναι κάτι που θα ξεχάσω, όμως τώρα που βλέπω ότι μπορώ να κάνω όλα όσα με ευχαριστούν, ότι έχω δίπλα μου τους ανθρώπους που αγαπάω, ότι οδηγάω, ενώ έτρεμα μόνο στη σκέψη να μπω στο αυτοκίνητο, νιώθω αισιοδοξία ότι όλα θα πάνε καλά. Και αν έμαθα κάτι από όλο αυτό το δύσκολο ταξίδι, είναι ότι η ζωή μας είναι απρόβλεπτη, αλλά χρειάζεται η προσωπική θέληση, ώστε να μπορείς να αντιμετωπίσεις τις δυσκολίες.
Και τελικά πόσα προληπτικά μέτρα να πάρεις, για να αποφύγεις τον ψεύτικο κίνδυνο των ιδεοληψιών αλλά και τους αληθινούς κινδύνους της ζωής; Αυτό, λοιπόν, που κρατάω από την περιπέτειά μου με την ΙΔΨ είναι ότι έμαθα να χαίρομαι την κάθε μέρα, γιατί τίποτα δεν είναι δεδομένο. Η ΙΔΨ ήρθε για να με κάνει να νιώσω ότι χάνω τον εαυτό μου, ότι χάνω τα πάντα, αλλά τελικά μου έμαθε να εκτιμώ στο έπακρο όσα έχω και να μην τα παρατάω ποτέ, ακόμα και αν ο αντίπαλος έχει τερατώδη μορφή και «υπερφυσικές δυνάμεις», όπως η ΙΔΨ. Για όλα αυτά, λοιπόν, μπορώ να πω ότι η ΙΔΨ ήρθε για να αλλάξει τη ζωή μου προς το καλύτερο. Αφού μου έμαθε πώς να ζω!
Ε.Β.