Τι είναι Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή
Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή είναι μία αρκετά συχνή νευροψυχιατρική διαταραχή, την οποία εκδηλώνει 1-2% του γενικού πληθυσμού διεθνώς. Μπορούν να την εκδηλώσουν τόσο ενήλικες όσο και παιδιά και έφηβοι. Τα αίτια της διαταραχής παραμένουν ως επί το πλείστον ακόμη άγνωστα.
Πρόκειται για μία σοβαρή διαταραχή υπό την έννοια ότι, χωρίς την κατάλληλη θεραπεία, η καθημερινότητα του ατόμου επηρεάζεται σημαντικά, ενώ δυνητικά η διαταραχή μπορεί ακόμη και να στερήσει από το άτομο τη δυνατότητα να λειτουργεί ανεξάρτητα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας μάλιστα κατατάσσει την Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή στις 10 πιο βασανιστικές για το άτομο ασθένειες, σωματικές και ψυχικές!
Ποια είναι τα συμπτώματα της Ιδεοψυχαναγκαστικής Διαταραχής;
Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή χαρακτηρίζεται από ένα έντονο και δυσάρεστο αίσθημα αμφιβολίας-για τον λόγο αυτόν ανεπίσημα αναφέρεται διεθνώς ως η ασθένεια της αμφιβολίας– και εκδηλώνεται με Ιδεοληψίες (ή Ψυχαναγκασμούς) και Καταναγκαστικές Πράξεις (ή Καταναγκασμούς).
Τι είναι οι ιδεοληψίες;
Οι ιδεοληψίες είναι ανεπιθύμητες αρνητικές σκέψεις, εικόνες ή παρορμήσεις, οι οποίες παρεισφρέουν (εισβάλλουν, δηλαδή) στην συνείδηση του ατόμου ακούσια (χωρίς την θέλησή του, δηλαδή) και από τις οποίες το άτομο δεν μπορεί εύκολα να απαλλαγεί, προκαλώντας του ένα αίσθημα πραγματικής και επικείμενης απειλής. Όσο μάλιστα το άτομο προσπαθεί να απαλλαγεί από αυτές, τόσο αυτές πολλαπλασιάζονται ενισχύοντας στο άτομο το αίσθημα της επικείμενης απειλής.
Τι είναι οι καταναγκαστικές πράξεις;
Οι καταναγκαστικές πράξεις είναι εκούσιες πράξεις (γίνονται σκόπιμα, δηλαδή), στις οποίες το άτομο με ιδεοληψίες καταφεύγει προκειμένου να απαλλαγεί από το δυσάρεστο αίσθημα της αμφιβολίας και να διώξει το αίσθημα της επικείμενης απειλής. Οι καταναγκαστικές πράξεις μπορεί να είναι φανερές (γίνονται δηλαδή με το σώμα και κανείς μπορεί σχετικά εύκολα να τις παρατηρήσει) ή νοερές (γίνονται δηλαδή στο μυαλό και δεν μπορεί κανείς εύκολα να τις παρατηρήσει). Αν και οι καταναγκαστικές πράξεις είναι εκούσιες, δεν σημαίνει παρόλα αυτά ότι το άτομο μπορεί εύκολα να μην τις πραγματοποιήσει. Αντίθετα, νιώθει εξαναγκασμένο να τις εκτελεί απαρέγκλιτα κάθε φορά ως αντίδραση στις ιδεοληψίες και μάλιστα συνήθως με στερεότυπο τρόπο.
Αν και τα περισσότερα άτομα με τη διαταραχή αναπτύσσουν ιδεοληψίες και καταναγκαστικές πράξεις (σπανιότερα συναντάμε άτομα που εκδηλώνουν μόνο ιδεοληψίες), παρατηρείται μεγάλη ποικιλομορφία ως προς το περιεχόμενο που οι ιδεοληψίες και οι καταναγκαστικές πράξεις μπορούν να πάρουν. Οι μορφές, επομένως, με τις οποίες εκδηλώνεται η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή είναι πολλές καθιστώντας τα άτομα με τη διαταραχή μία ιδιαίτερα ετερογενή ομάδα.
Στην παρακάτω σύντομη ταινία, Locked της Claire Gellard, μπορείτε να παρετε μία γεύση από την καθημερινότητα ενός άνδρα με Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή. Η ταινία κέρδισε το 2011 το βραβείο της Καλυτερης Ταινίας για την Ευαισθητοποίηση του Κοινού στο Scottish Mental Health Arts and Film Festival. Προσοχή περιλαμβάνει μία γυμνή σκηνή.